Chủ tịch UBND xã Lũng Cú Trần Đức Chung phát biểu khai mạc lễ hội
Sự kiện năm nay có sự tham dự của đồng chí Dương Ngọc Đức, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã Lũng Cú, cùng lãnh đạo các xã lân cận như Đồng Văn, Sà Phìn, Lũng Phìn, Phố Bảng, và huyện Mèo Vặc. Đặc biệt, lễ hội còn vinh dự chào đón đoàn đại biểu từ trấn Mộc Ương, tỉnh Vân Nam - Trung Quốc và tỉnh Cao Bằng, cùng nhiều tổ chức, cá nhân và du khách thập phương, cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của giá trị di sản.
Các Đại biểu tham dự Lễ hội
Âm Vang Trống Đồng và Nghi Lễ Tri Ân Nguồn Cội
Ngay sau lễ khai mạc, các nghi thức chính của Lễ cúng tổ tiên đã được tiến hành một cách trang trọng. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng bậc nhất của người Lô Lô, thường được tổ chức vào ngày 23 đến 25 tháng 7 Âm lịch hàng năm. Với họ, đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng thành kính, biết ơn sâu sắc đến các thế hệ cha ông đã khuất, đồng thời cầu xin tổ tiên phù hộ cho một năm mới an lành, mùa màng bội thu, con người khỏe mạnh, và vạn vật sinh sôi phát triển.
Một trong những nét độc đáo và mang tính biểu tượng sâu sắc nhất của nghi lễ chính là sự hiện diện của cặp trống đồng cổ - một trống đực và một trống cái. Đối với người Lô Lô, trống đồng không chỉ là một nhạc cụ mà còn là một báu vật linh thiêng, là cầu nối tâm linh giữa thế giới thực tại và thế giới thần linh, giữa người sống và tổ tiên. Tiếng trống đồng trầm hùng, vang vọng giữa núi rừng cao nguyên đá không chỉ dẫn dắt các điệu múa, lời ca trong lễ cúng mà còn được tin là có khả năng giao tiếp với các đấng siêu nhiên, chuyển tải những lời thỉnh cầu của dân làng.
Nghi lễ cúng tế được thực hiện bởi thầy cúng, người có uy tín trong cộng đồng, với các lễ vật dâng lên tổ tiên bao gồm lợn, gà, xôi, rượu và hoa quả. Lời khấn cổ được cất lên, hòa cùng tiếng trống đồng, tạo nên một không gian vừa trang nghiêm, vừa huyền bí, thể hiện một cách sống động đời sống tín ngưỡng phong phú của người Lô Lô.
Trải Nghiệm Văn Hóa Sống Động và Giao Lưu Nồng Ấm
Bên cạnh phần lễ, phần hội đã mang đến một không khí tưng bừng, náo nhiệt, mời gọi du khách cùng hòa mình vào đời sống văn hóa của người dân bản địa. Các chàng trai, cô gái Lô Lô trong những bộ trang phục thổ cẩm rực rỡ, được thêu tay tỉ mỉ đã cùng du khách tham gia vào những trò chơi dân gian đậm chất miền sơn cước như đá lợn, kéo co, bắt chim. Những tiếng cười giòn giã, những tiếng hò reo cổ vũ đã xóa tan mọi khoảng cách, tạo nên sự gắn kết thân tình.
Không khí lễ hội được tiếp nối bằng một chương trình văn nghệ đặc sắc, được dàn dựng công phu nhưng vẫn giữ trọn vẹn nét mộc mạc, chân thật của văn hóa bản địa.
Màn biểu diễn từ các nghệ nhân trấn Mộc Ương, tỉnh Vân Nam - Trung Quốc
Sân khấu ngoài trời trở thành tâm điểm, nơi các chàng trai, cô gái Lô Lô tự tin trình diễn những điệu múa, lời ca truyền thống đã được trao truyền qua nhiều thế hệ.
Những bài hát kể về lịch sử cha ông đi khai hoang mở cõi, những điệu múa mô phỏng lại cảnh lao động sản xuất hay những khoảnh khắc vui tươi trong sinh hoạt hàng ngày đã thực sự cuốn hút người xem.
Âm hưởng của tiếng khèn, tiếng sáo hòa quyện cùng nhịp trống đồng đã tạo nên một không gian nghệ thuật đậm đà bản sắc, đưa khán giả vào một cuộc du hành đầy cảm xúc qua miền di sản văn hóa của người Lô Lô.
Đoàn đại biểu trấn Mộc Ương, tỉnh Vân Nam - Trung Quốc chụp hình lưu niệm
Khi các nghi lễ chính thức khép lại, mặt trời dần buông xuống phía sau những dãy núi đá tai mèo hùng vĩ, không gian Lũng Cú không hề tĩnh lặng mà trái lại, còn bùng lên một sức sống mới. Tiếng trống đồng lại một lần nữa vang lên, nhưng lần này không còn mang nặng sự trang nghiêm của nghi lễ mà thay vào đó là nhịp điệu rộn ràng, thôi thúc. Từ những người già đến đám trẻ nhỏ trong bộ trang phục Lô Lô sặc sỡ, tất cả cùng nắm tay nhau tạo thành một vòng tròn lớn, bắt đầu những điệu múa dân gian uyển chuyển, say đắm.
Sự cuồng nhiệt và lòng hiếu khách của người dân bản địa nhanh chóng lan tỏa. Những vị khách du lịch, ban đầu còn có chút e dè đứng bên ngoài, đã được những bàn tay ấm áp kéo vào vòng tròn. Không còn khoảng cách giữa chủ và khách, giữa người bản địa và người phương xa, tất cả cùng hòa mình vào điệu múa, nhún nhảy theo tiếng trống, tiếng khèn và những tiếng cười giòn tan. Dưới bầu trời cao nguyên trong vắt, hình ảnh vòng người đủ mọi lứa tuổi, mọi trang phục, cùng say sưa nhảy múa đã tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp về sự giao thoa văn hóa, về niềm vui thuần khiết và sự gắn kết cộng đồng, để lại một dấu ấn khó phai trong lòng mỗi người tham dự.
Lễ hội “Di sản - nơi tìm về nguồn cội” không chỉ là một hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đơn thuần. Nó đã trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc, một cây cầu nối hiệu quả để đưa di sản văn hóa của cộng đồng các dân tộc thiểu số đến gần hơn với công chúng. Qua đó, lễ hội góp phần nâng cao nhận thức về việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập, đồng thời mở ra những cơ hội phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho mảnh đất địa đầu Tổ quốc./.
